غنی سازی آرد با آهن

غنی سازی آرد با آهن و استرس اکسیداتیو؛ تجربه ای در ایران   

حامد پورآرام

کاندید ای دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشگاه وین و کارشناس ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

 

خلاصه سخنرانی:

شیوع قابل توجه فقر آهن و کم خونی ناشی از آن در گروه های سنی مختلف در اغلب قریب به اتفاق استانهای کشور در دو بررسی ریزمغذیها  (سال 1381) و الگوی مصرف مواد غذایی خانوار که بصورت ملی در کشور انجام شد اجرای یک برنامه مداخله ای مناسب را در کشور در اولویت برنامه های وزارت بهداشت قرار داد. . برای ارائه برنامه های مداخلهای مناسب که هم علمی و هم اجرائی باشد، کارگاهی در کشور با حضور متخصصین داخلی و خارجی برگزار شد تا پس از بررسی راه حل ، موانع و مشکلات موجود و استفاده از تجارب جهانی به این مهم دست پیدا کند......

 لذا وزارت بهداشت پس از انجام یک طرح آزمایشی در استان بوشهر و شناسائی موانع و مشکلات احتمالی این استراتژی را از سال 1380 به کار گرفت. سهولت اجرای این مداخله سبب شد که استانهای با شیوع بالای کم خونی فقرآهن داوطلب استفاده از آن باشند و بدینسان این برنامه در کشور توسعه پیدا کرد. اما از همان ابتدا سؤالاتی در اذهان اعضاء علمی کشور مطرح بود که اجرای برنامه غنی سازی آرد که سبب می شود بخش اعظم آردهای مصارف خبازی با آهن و اسید فولیک غنی شده و لاجرم تمامی افراد جامعه از آن و یا بهتر بگوئیم از نان غنی شده استفاده نمایند، برای آن دسته از افراد که کم خون و دچار فقر آهن نیستند می‌تواند مشکل ساز باشد یا خیر؟.....

 آهن یک عنصر مغذی و با اهمیت در بدن بوده و تامین روزانه آن از طریق برنامه‌های غذایی ضروری است اما در عین حال به دلیل داشتن خواص وی‍‍ژه شیمیایی می‌تواند واکنش هایی را در بدن کاتالیز نموده منجر به تولید رادیکالهای آزاد (سوپر اکسید ، هیدروژن پراکسید و هیدروکسیل) که برای سلول ها مضر و خطرناک هستند گردد.

در حال حاضر نقش رادیکال‌های آزاد در بروز بسیاری از بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان‌ها  و تأثیر این ترکیبات در ایجاد انواع بیماریهای خاص توجه متخصصین و محققین سراسر دنیا را به خود معطوف نموده و مطالعات گسترده‌ای را در کشور های مختلف سبب شده است.

نظر به اجرای برنامه غنی‌سازی آرد با آهن به صورت ملی و با وجود اینکه در این برنامه فقط حدود 30 تا 40 درصد نیاز روزانه به آهن از طریق مصرف نان غنی شده تامین می‌گردد، اما  اجرای یک پژوهش در این خصوص ضروری و حتی پیش از ملی شدن آن لازم بود.

 در این بررسی در نظر داریم به کمک شاخص های خونی و آزمایشگاهی تاثیر اجرای برنامه غنی سازی آرد را برنشانگرهای استرس اکسیداتیو و وضعیت آهن در افراد غیرکم خون طی دو دوره کوتاه و بلند مدت اندازه گیری کنیم. لازم به ذکر است که این بررسی برای اولین بار در ایران و دنیا انجام می‌شود.  امید است نتایج این بررسی که تا بزودی منتشر خواهد شد بتواند مورد استفاده متخصصین ،کارشناسان و مدیران کشور قرار گیرد. انشاا...